އިލްތިމާސްއަށް ހުށަހެޅޭނެ މުއްދަތު ތިންބައިކުޅަ އެއްބައި އޮތްތަން، ހަތަރުބައިކުޅަ އެއްބަޔަށް ކުޑަކުރާގޮތަށް ޤާނޫނު ބަދަލުކުރީ ކުރީގެ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީނުގެ ވެރިކަމުގައިކަމަށް ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް ހުސައިން ޝަމީމް ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ.
ކުރީގެ ނައިބްރައީސް އަހުމަދު އަދީބާއި، އެމްއެމްޕީއާރްސީގެ ކުރީގެ މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރ އަބްދުﷲ ޒިޔަތުގެ މައްޗަށް ބޮޑު ޙުކުމެއް ކޮށްފައިވަނިކޮށް އެމީހުންނަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ދެއްވި ލުޔާއެކު މިނިވަންވެފައިވާއިރު، ޝަމީމް ވަނީ އޭނާގެ ބްލޮގްގައި އެކަމަށް އަލިއަޅުއްވާލައްވާފައެވެ.
ޝަމީމް ވިދާޅުވީ، ޖިނާއީ ޢަދުލުގެ ނިޒާމުގައި، މީހުންނަށް އަދަބު ދިނުމާއި، އެ އަދަބަށް ވަކި ހިސާބަކުން މަޢާފު ދިނުމަކީ ދުނިޔޭގެ އެހެން ޤައުމުތަކުގައިވެސް ހިނގާކަމެއް ކަމަށާއި، ނަމަވެސް އެކަން ހިނގަނީ ވަކި ހަމަތަކަކާއި އުޞޫލުތަކަކުންކަމަށެވެ.
ރާއްޖޭގައި އަމަލުކުރަމުންދާ މަޢާފު ދިނުމާއި އަދަބު ލުއިކޮށްދިނުމުގެ ޤާނޫނުގައި، މަޢާފު ދިނުމުގައި ބަލަންޖެހޭ މިންގަނޑުތައް ހުރީ، ދުނިޔޭގެ އެހެން ޤައުމުތަކުގައިވެސް ހުންނަފަދަ، އެކަށީގެންވާ ގޮތަކަށްކަމަށް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
އެހެންނަމަވެސް، އެޤާނޫނުގެ 29 ވަނަ މާއްދާ (މަޢާފުދިނުމުގެ ޚާއްޞަ އުޞޫލު) އަށް ބެލުމުން، އެދުވަސްވަރުގެ ޙާލަތާއި، މިޤާނޫނު އުފެދިގެން އައި ގޮތުގެ ތާރީޚީ ޙަޤީޤަތްތައް ހާމަވާކަން ޝަމީމް ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ.
ޝަމީމް ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި މިޤާނޫނުގައި މައްސަލަ އޮތީ ދެކަމެއްގައެވެ.
ފުރަތަމަ ކަމަކީ، އެޤާނޫނުގެ 7 ވަނަ މާއްދާ (އިލްތިމާސް ހުށަހެޅޭނެ މުއްދަތު) ގައި، އަދަބު ލުއިކޮށްދިނުން އެދި އިލްތިމާސެއް ހުށަހެޅޭނީ އެމީހެއްގެ މައްޗަށް ސާބިތުވި ކުށުގެ އަދަބަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ މުއްދަތުގެ ތިންބައިކުޅަ އެއްބައި ތަންފީޒުވެ ދިޔުމަށްފަހު ކަމަށް އޮތް މާއްދާކަމަށް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ. އެގޮތުން އެކަން އޮންނަންވީ މަދުވެގެން ހަތަރުބައިކުޅަ ތިންބައި ތަންފީޒުކޮށް ނިމުމުންކަމަށް ދެކިލައްވާކަމަށް ޝަމީމް ބްލޮގްގައި ލިއުއްވާފައިވެއެވެ.
އޭގެ މާނައަކީ، 20 އަހަރުގެ ޖަލު ޙުކުމެއްނަމަ، 6 އަހަރާއި 6 މަސްދުވަހެވެ. އަޅުގަނޑަށް ފެންނަނީ ކްލެމެންސީގެ އުޞޫލު އުވާލާށެވެ. ނަމަވެސް، އެކަން ބާއްވާނަމަ، އެކަން އޮންނަންވީ މަދުވެގެން ހަތަރުބައިކުޅަ ތިންބައި ތަންފީޒުކޮށް ނިމުމުން ކަމަށެވެ. އޭރުން، 20 އަހަރުގެ ޙުކުމެއްނަމަ، 15 އަހަރު ތަންފީޒުކުރަންޖެހޭނެއެވެ.ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް ހުސައިން ޝަމީމް
އެހެން އެކަން އޮއްވައި ރައީސް ޢަބްދުﷲ ޔާމީން ޢަބްދުލްޤައްޔޫމްގެ ވެރިކަމުގައި އިލްތިމާސްއަށް ހުށަހެޅޭނެ މުއްދަތު ތިންބައިކުޅަ އެއްބައި އޮތްތަން، ހަތަރުބައިކުޅަ އެއްބަޔަށް ކުޑަކުރަން އިސްލާޙެއް ހުށައެޅުނުކަން ޝަމީމް ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ. އޭގެ ނަތީޖާއަކީ 20 އަހަރުގެ ޙުކުމެއް އޮތް މީހަކު، 5 އަހަރު ތަންފީޒުކުރުމުން، އިލްތިމާސްއަށް ހުށަހަޅަން ފުރުސަތު ލިބިގެން ދިއުމެވެ.
އޭގެ ބޭނުމަކީ، ޖަލުގައި ތިބި ޒުވާނުން ޖަލުން ނެރި، މުޖްތަމަޢަށް ފައިދާހުރި ބަޔަކަށް ހެދުން ކަމަށް ބުނެއެވެ. އޭގެ ނަތީޖާއަކީ، 20 އަހަރުގެ ޙުކުމެއް އޮތް މީހަކު، 5 އަހަރު ތަންފީޒުކުރުމުން، އިލްތިމާސްއަށް ހުށަހަޅަން ފުރުޞަތު ލިބުމެވެ.ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް ހުސައިން ޝަމީމް
މަޢާފު ދިނުމާއި އަދަބު ލުއިކޮށްދިނުމުގެ ޤާނޫނު އޮތް ގޮތުން، އެއިން އެއްވެސް މަރްޙަލާއެއްގައި ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ ދައުރެއް ނޯންނަކަމަށްވެސް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
ޝަމީމް ވިދާޅުވީ، ޤާނޫނީ ނިޒާމު މިހާރު އޮތް ގޮތުން، މަޢާފު ދިނުމާއި އަދަބު ލުއިކޮށްދިނުމުގެ ޤާނޫނުގެ ދަށުން ރައީސަށް ފުޅާ ބާރުތަކެއް ލިބިވަޑައިގަންނަވާކަމަށެވެ.
އެބާރު ބޭނުންކުރައްވާ ގޮތާމެދު ސުވާލު އުފެއްދުމަކީވެސް ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލްގެ މަސައްކަތުގެ ދާއިރާގައި ހިމެނޭ ކަމެއް ނޫންކަމަށްވެސް ޝަމީމް ވިދާޅުވިއެވެ.
އެހެންނަމަވެސް، އަމިއްލަ ފަރުދެއްގެ ހައިސިއްޔަތުންނާއި ޤާނޫނު ތަންފީޒުކުރުމުގެ ދާއިރާގައި ޙަރަކާތްތެރިވާ ފަރާތެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން އެކަމުގެ ދެރައާއި ކަންބޮޑުވުން ކުޑަނޫންކަން ޝަމީމް ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ.
ނަމަވެސް، ޕްރޮސިކިއުޓަރ ޖެނެރަލަށް ކަމަކާ ބެހެވޭނީވެސް، ކަންބޮޑު ވެވޭނީވެސް، ރުޅިއާދެވޭނީވެސް، ރުހެވޭނީވެސް، އުފާ ވެވޭނީވެސް ޤާނޫނުގައި ބެހޭށާއި ކަންބޮޑުވާށާއި ރުޅި އަންނާށާއި ރުހޭށާއި އުފާވާން ފުރުޞަތު ދީފައި އޮތްނަމައެވެ.ޕްރޮސެކިއުޓަރ ޖެނެރަލް ހުސައިން ޝަމީމް
ޝަމީމް ދެކިލައްވާ ގޮތުގައި މިކަމުގައި ޢާންމުންގެ މެދުގައި އޮތް ނުތަނަވަސްކަމަށް އޮތް ޙައްލަކީ، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ގެނެސްދެވޭނެ ޙައްލެކެވެ.
