ދީނީ ގޮތުން ބަލާއިރު ދަރަނި ނެގުމަކީ ހުއްދަކަމެކެވެ. މިކަން ހުއްދަވެފައި އޮތަސް، ދަރަނީގެ މުޢާމަލާތްތައް ހިންގަވީ ގޮތުގެ މުހިންމު އިރުޝާދުތަކެއް ޝަރުޢުގައި ބަޔާންކުރައްވާފައިވެއެވެ.
ފުރަތަމަ އިރުޝާދަކީ ދަރަނީގެ ގޮތުގައި ނަގާ މިންވަރާއި، އެ ދަރަނި އަދާކުރަން ކަނޑައަޅާ މުއްދަތާއި އަދާކުރާނެ ގޮތް ލިޔުމެވެ.
މާތް ﷲ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ."އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ކަނޑައެޅި އެނގިގެންވާ މުއްދަތަކަށް، ތިޔަބައި މީހުން ދަރަނީގެ މުޢާމަލާތެއް ކޮށްފި ނަމަ، ފަހެ، އެ ދަރަންޏެއް ތިޔަބައިމީހުން ލިޔާށެވެ!"
ދެވަނަ އިރުޝާދަކީ ދަރަނީގެ މުޢާމަލާތް ހިނގިކަމަށް ހެކިވެރިން ހެކިކުރުމެވެ. މި ކަން ކުރާނެ ގޮތް ބަޔާންކޮށްދެއްވައި މާތް ﷲ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ."އަދި، (މިފަދަ ކަންކަމުގައި) ތިޔަބައިމީހުންގެ ފިރިހެނުންގެ ތެރެއިން ދެ ހެކިން ތިޔަބައިމީހުން ހެކި ކުރާށެވެ. އެ ދެ ހެކިންނަކީ، ދެ ފިރިހެނުން ކަމުގައި ނުވި ނަމަ ފަހެ، ހެކިން ކުރެ ތިޔަބައިމީހުން ރުހޭ މީހުންގެ ތެރެއިން (އެބަހީ: ޢަދުލުވެރި މުސްލިމުންގެ ތެރެއިން) ފިރިހެނަކާއި ދެ އަންހެނުންނެވެ."
ތިންވަނަ އިރުޝާދަކީ މުއްސަންޖަކަށް އަދާކުރަން ޖެހޭ ދަރަންޏެއް ކަމުގައި ވިޔަސް ދަރަނި އަދާކުރުން ލަސްނުކުރުމެވެ. ނަބިއްޔާ ﷺ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ."މުއްސަންޖަކަށް އަދާކުރަން ޖެހޭ ފައިސާއަކަށް ވިޔަސް، އެ އަދާނުކޮށް (ޤަޞްދުގައި) ފަސްކުރުމަކީ އަނިޔާއެކެވެ."
ހަތަރުވަނަ އިރުޝާދަކީ ގިނަގިނައިން އިސްތިޣްފާރުކުރުމާއި ދަރަނި އަދާކުރުން ފަސޭހަކޮށްދެއްވާތޯ ތަކުރާރުކޮށް ދުޢާކުރުމެވެ.
"ތިމަން ކަލޭގެފާނު އެބައިމީހުންނަށް ދެންނެވީމެވެ. ތިޔަބައި މީހުންގެ ރައްބަށް އިސްތިޣުފާރުކޮށް ދަންނަވާށެވެ. އެކަލާނގެއީ ގިނަގިނައިން ފާފަފުއްސަވާ ރަސްކަނލާގެއެވެ. އޭރުން ވާރޭފެން ތަނަވަސްކޮށްދެއްވާނެއެވެ. އަދި މުދާތަކާއި، ދަރިންގެގޮތުން، އެކަލާނގެ ތިޔަބައި މީހުންނަށް މަދަދު ދެއްވާނެތެވެ. އަދި އެކަލާނގެ ތިޔަބައިމީހުންނަށް ޓަކައި ބަގީޗާތައް ލައްވާނެތެވެ. އަދި އެކަލާނގެ ތިޔަބައިމީހުންނަށް ޓަކައި ކޯރުތައް ވެސް ލައްވާނެތެވެ."
ސުންނަތުން ސާބިތުވާ ދުޢާއެއްގައި ވެއެވެ."ހައްދަވައި ބޮޑުކުރެއްވި ރަސްކަލާކޮ! މިއަޅާ ފިކުރުބޮޑުވުމުންނާއި ހިތާމައިންނާއި ނުކުޅެދުމުންނާއި ކަންނެތްކަމާއި ދަހިވެތިކަމާއި ފިނޑިކަމާއި ދަރަނީގެ ބުރައިންނާއި މީސްތަކުން ތިމަންގެ މައްޗަށް ގަދަވެގަތުމުން އިބަރަސްކަލާނގެ ކިބައިން ރައްކާތެރިކަން ހޯދަމެވެ."
ވިޔަފާރިތައް ކުރުމަށާއި ދިރިއުޅުމުގެ އެކި ބޭނުންތަކަށް ދަރަނި ނެގުން މީސްތަކުންގެ ތެރޭގައި އާންމުވެފައި ވިޔަސް، ދަންނާން ޖެހޭ ޙަޤީޤަތަކީ ދަރަންޏަކީ ނުރައްކާތެރި އެއްޗެއްކަމެވެ. ދަރަންޏެއް އޮތް މީހެއްގެ މައްޗަށް ކަށުނަމާދު ކުރެއްވުމަށް ރަސޫލާ ﷺ އިންކާރުކުރެއްވިއެވެ. މިކަމުން ވެސް ދަރަނީގެ ނުރައްކާތެރިކަން ދޭހަކޮށްދެއެވެ.
ދަރަންޏާ ގުޅޭ ގޮތުން އައިސްފައިވާ ނަބަވީ އިރުޝާދުތަކަށް ވިސްނައިލުމުން އެނގެނީ ދަރަނި ނުނެގުމަށް އިސްލާމްދީން ބާރުއަޅުއްވާވަރެވެ. ދަރަންޏެއް ނެގިޔަސް އެއަށް ރައްކާތެރިވާން ޖެހޭކަމެވެ. މާތް ﷲ އަޅަމެންނަކީ ޙަލާލުގޮތުގައި ރިޒުޤު ހޯދާ ބަޔަކު ކަމުގައި ލައްވާށިއެވެ! އަދި އަޅަމެން ޙަލާލު ގޮތުގައި ހޯދާ ރިޒުޤުގައި ބަރަކާތް ލައްވާށިއެވެ! ދަރަނީގެ ބުރައިން އަޅަމެން ރައްކާތެރިކުރައްވާށި! އާމީން!
ނޯޓް: "ދީނުގެމަގު" މި ނޫހަކީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ އޮފީހުން 1986ން 2008ށް ނެރުނު ނޫހެކެވެ. މި ނޫސް ނެރުމުގެ ބޭނުމަކީ، އާންމުންގެ މެދުގައި ދީނީ ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކުރުމާއި، އިސްލާމީ އުޚުއްވަތްތެރިކަމުގެ ރޫހު ފެތުރުމެވެ. މި ނޫސް އޭރު ނެރެފައިވަނީ ހަފުތާއަކު އެއްފަހަރުއެވެ. މި ލިޔުމަކީ ދީނުގެމަގުގައި ލިޔެފައިވާ ލިޔުމެއްގެ ނަކަލެކެވެ.