ރާއްޖޭގައި ދުންފަތް އުފެއްދުމަކީ މަނާކަމަކަށް ވާތީ، ދުންފަތުގެ ގޮތުގައި ބެލެވޭ އެއްވެސް އެއްޗެއް ރާއްޖެއަށް އެތެރެކުރާ ނަމަ ހިފަހައްޓާ ނައްތާލަން މިނިސްޓްރީ އޮފް ހެލްތުން މޯލްޑިވްސް ކަސްޓަމްސް އަށް އަންގައިފިއެވެ.

24 ޑިސެމްބަރު 2024 ގައި ހެލްތް މިނިސްޓްރީން ކަސްޓަމްސްގެ ކޮމިޝަނަރަށް ފޮނުވި ސިޓީގައި ބުނެފައިވަނީ ގާނޫނު ނަންބަރު 15/2010 (ދުންފަތް ކޮންޓްރޯލްކުރުމާ ބެހޭ ގާނޫނު) އަށް 10 ވަނަ އިސްލާޙު ގެނައުމުގެ ގާނޫގެ 10 ވަނަ މާއްދާގެ ދަށުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެއްވެސް މިންވަރަކަށް ދުންފަތް އަދި ދުންފަތުގެ ބާވަތްތައް އުފެއްދުމަކީ މަނާކަމެއް ކަމަށެވެ.

އެ ސިޓީގައި އިތުރަށް ބުނެފައިވަނީ މި ގާނޫނު 42 ވަނަ މާއްދާގެ (ދ) ގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ދުންފަތާއި، ދުންފަތުގެ ތަނޑާއި، ނިކޮޓިން އާއި، ދުންފަތާއި، ދުންފަތުގެ ތަނޑާއި ނިކޮޓިން ހިމަނައިގެން ތައްޔާރުކޮށްފައި ހުންނަ ތަކެއްޗާއި އަދި އެއިން އެއްވެސް ބާވަތެއްގެ ތެރެއިން ބާވަތެއް އެއްވެސް މިންވަރަކަށް ހިމެނޭ، ހިފައިގެން ނުވަތަ ބޮއެގެން ނުވަތަ ވަސްދަމައިގެން ނުވަތަ ހަށިގަނޑުގެ ތަނެއްގައި ތަތްކޮށްގެން ނުވަތަ ޖައްސައިގެން ނުވަތަ އުނގުޅައިގެން ވިއަސް އޭގެ މާއްދާއެއް ނުވަތަ މާއްދާތަކެއް ހަށިގަނޑަށް ވާސިލުވާގޮތަށް ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ކޮންމެ އެއްޗެކީ ދުންފަތުގެ ބާވަތެއް ކަމަށެވެ.

"ވީމާ، ދުންފަތުގެ ބާވަތެއް އުފެއްދުމަކީ މަނާ ކަމެއް ކަމުގައިވާތީ، ދުންފަތުގެ އެއްވެސް ބާވަތެއް އުފެއްދުމަށް ބޭނުން ކުރާ އެއްޗެއް ނުވަތަ އާލަތެއް އެއްވެސް ފަރާތަކުން އެތެރެކޮށްފި ނަމަ، އެތަކެތި ހިފަހައްޓައި ނައްތާލުމަށް ދަންނަވަމެވެ." ހެލްތް މިނިސްޓްރީގެ ސިޓީގައި ބުނެފައިވެއެވެ.

ހެލްތުން ފޮނުވި ސިޓީގައި ސާފުކޮށް ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި ސިނގިރޭޓް، ބިޑި އަދި ސުއްޓާ ފަދަ ދުންފަތުގެ ބާވަތްތައް އަމިއްލަ އަށް އުފައްދަން ބޭނުންކުރާ އެއްވެސް އެއްޗެއް ރާއްޖެ އެތެރެ އެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ.

ދުންފަތުގެ ބާވަތްތައް އުފެއްދުމަށް ބޭނުން ކުރާ ތަކެތި ރާއްޖެއަށް އެތެރެކުރުން މަނާ ކުރި ނަމަވެސް ބިޑި، ސުއްޓާ، ސިނގިރޭޓް ރާއްޖެ އަށް އެތެރެ ކުރުމަކީ ހުއްދަ ކަމަކެވެ. އެއާއެކު އެތަކެތީގެ ޑިއުޓީ 50 އިން ސައްތަ އަށް ބޮޑު ކޮށްފައި ވުމާއެކު، ސިނގިރޭޓް ގެ އަގު ގާތްގަނޑަކަށް ވަނީ ދެގުނައަށް އުފުލި، ސިނގިރޭޓް ފޮއްޓެއް 140 ރުފިޔާ އާއި 150 ރުފިޔާ އާ ދެމެދުގެ އަގަކަށް ވަނީ އަރާފައެވެ.

ސިނގިރޭޓާއި ބިޑިން ނަގާ އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ 3 ރުފިޔާ އިން 8 ރުފިޔާ އަށް މަތިކުރަން ގާނޫނަށް ގެނައި ބަދަލާއެކު މިއަހަރު އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި އިތުރު 1.1 ބިލިއަން ރުފިޔާ ލިބޭނެ ކަމަށް ސަރުކާރުން ވަނީ ލަފާކޮށްފަ އެވެ.

ހެލްތް މިނިސްޓްރީން ކަސްޓަމްސް އަށް ފޮނުވި ސިޓީގައިވާ ގޮތުން ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލު ކުރާ ފަރާތްތަކަށް ސަރުކާރުން މަޖުބޫރު ކުރަނީ އަގުބޮޑު ކޮށް ރާއްޖެއަށް އިމްޕޯޓު ކުރާ ދުންފަތުގެ ބާވަތްތައް ގަތުމަށް ކަމަށް ބުނެ ގިނަ ބަޔަކު ވަނީ ސޯޝަލް މީޑިއާ ގައި ފާޑުކިޔާފައެވެ.

އާންމުން މިހެން ބުނަމުން ދާއިރު، ސިނގިރޭޓާއި ބިޑިން ނަގާ އިމްޕޯޓް ޑިއުޓީ ބޮޑުކުރަން ނިންމީ ދައުލަތަށް ލިބޭ އާމްދަނީ އިތުރުކުރުމަށް ހުށަހެޅި ސިޔާސަތެއްގެ ގޮތުގައި ކަމަށް ސަރުކާރުން މި އަހަރަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅި ބަޖެޓުގައި ވަނީ ބުނެފައެވެ.

ބެޖެޓާ ބެހޭ ގޮތުން ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީން އެކުލަވާލި ލުއި ފޮތުގައިވާ ގޮތުން، 2025 ވަނަ އަހަރަށް އާމްދަނީ އިތުރުކުރުމަށް ސަރުކާރުން ހުށަހެޅި މައިގަނޑު ހަ ސިޔާސަތުގެ ތެރޭގައި ދުންފަތުގެ ޑިއުޓީ ބޮޑު ކުރުން ހިމެނެއެވެ.

ފާޑުކިޔާ ފަރާތްތަކުން ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި، ސަރުކާރުން ދުންފަތުގެ ބާވަތްތަކުން ހޯދަން ބޭނުންވާ އާމްދަނީ ލިބޭނެ ކަން ޔަގީން ކުރެވޭނެ ހަމަ އެކަނި ގޮތަކީ، އަމިއްލަ އަށް ދުންފަތުގެ ބާވަތްތައް އުފައްދައިގެން އޭގެ އިސްތިއުމާލު ކުރުމަށް ހުރި ދޮރުތައް ބަންދުކޮށް ހަމަ އެކަނި އިމްޕޯޓު ކުރާތަކެތި ގަތުމަށް މަޖުބޫރު ކޮށްގެންނެވެ.

ރާއްޖޭގައި ވޭޕް ބުއިމާއި އޭގެ ވިޔަފާރިކުރުން ވެސް މިދިޔަ މަހުގެ 15 ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ރާއްޖޭގައި ވަނީ މަނާކޮށްފަ އެވެ.