ކ. މާލެ
|
13 ޖެނުއަރީ 2024 | ހޮނިހިރު 16:58
ޣައްޒާގައި ރެކޯޑްތަކުން ދައްކާ މީހުންނަށްވުރެ އަނިޔާ އަދި މަރުވި މީހުންގެ އަދަދު ގިނަވާނެ
ޣައްޒާގައި ރެކޯޑްތަކުން ދައްކާ މީހުންނަށްވުރެ އަނިޔާ އަދި މަރުވި މީހުންގެ އަދަދު ގިނަވާނެ
ރޮއިޓާރސް
ޣައްޒާގެ ހާލަތު
ހަމަ އެކަނި ފޮތްފޮތުން ފެނުނު އަނިޔާތައް ހަމަލޮލަށް!
އެންމެ އާދައިގެ ބެންޑޭޖާއި މަލަންކޮޅެއްވެސް މިއަދު ޣައްޒާގައި ތަދު އެއްޗަކަށް އޮތީ ވެފައި
ހޮސްޕިޓަލުގައި ހުރި އެނދުގެ ޢަދަދާ، އޮޕަރޭޝަން ތިއޭޓަރުގެ ކެޕޭސިޓީއަށް ބަލާއިރު، ފަރުވާ އެދިގެން އަންނަ ބަލި މީހުންގެ ޢަދަދު އިންތިހާއަށް ގިނަ

ނިރުބަވެރި ޔަހޫދީ އިޒްރޭލުން ވަރުގަދަ ޤަތުލުޢާންމެއް ހިންގަމުން އަންނަ ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާއިން މިއަދު ފެންނަނީ ވަރުބަލިވެފައި ވާ މޫނުތަކެކެވެ. ނަމަވެސް އެ އަޚުންނާއި އަޚުތުންގެ ހިތްތަކުގައި އޮތް އީމާންތެރިކަމާއި، ސާބިތު ޢަޒުމަށް ކުޑަ ނަމަވެސް ހީނަރުކަމެއް ނުވަތަ އުނިކަމެއް އައިސްފައި ނުވާ ކަން ކިތަންމެ ހާ ވެސް ސާފެވެ. ޣައްޒާގެ ކޮންމެ ހިސާބަކަށް ބަލައިލި ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް އެފަދަ އެތައް ބަޔަކު ފެނެއެވެ. އެފަދަ އެކަކީ ނިއުރޯސަރޖަން، ޑރ ނަޖްލާ އަބޫ ޖަމީޢީއެވެ.

ނާރުތަކުގެ ނިޒާމުގެ އޮޕަރޭޝަންތަކާ ބެހޭ ޚާއްޞަ ޑޮކްޓަރު، ޑރ. ނަޖްލާ މަސައްކަތް ކުރަނީ ޚާން ޔޫނިސްގައި ހުންނަ ޔޫރަޕިއަން ހޮސްޕިޓަލުގައެވެ. އެއްގަމާއި ވައިގެ މަގުން އިޒްރޭލުން ދެމުންދާ ޢުދުވާނީ ޙަމަލާތަކުގައި އަނިޔާ ލިބިގެން އެ ހޮސްޕިޓަލަށް ގެންނަ މީހުންނަށް ފަރުވާ ދިނުމުގައި ޑރ ނަޖްލާ އުފުލަމުންދާ ތަކުލީފުތަކާއި ބުރައަކީ، ދުނިޔޭގެ އެހެން ހިސާބެއްގައި ހުރި އެއްވެސް ޑޮކްޓަރަކު ކުރިމަތިލާނެ ކަންކަމެއް ނޫން ކަމުގައި ބުނަން ކެރިދާނެއެވެ.

ނިރުބަވެރި ޔަހޫދީންގެ އުދުވާންތަކުގައި 3 މަސްދުވަސް ކަޑަތު ކޮށްފައިވާ ޣައްޒާގެ އާބާދީ 2.3 މިލިއަނަށް އަރާއިރު މިއަދު އެ އެންމެންހެން ވަނީ އަމިއްލަ ފަސްގަނޑުގައި ރެފިއުޖީންނަށް ވެފައެވެ. ޚުދު ޑރ ނަޖްލާއާއި އޭނާގެ 2 ދަރިންނާ އެއްބަނޑުއެއްބަފާ ކުދިންގެ ޙާލަކީވެސް އެއީއެވެ. ޑރ ނަޖްލާއާއި އޭނާގެ 2 ދަރިންނާއި ޢާއިލާއިން މިއަދު ވަގުތީ ޙިޔާވަހިކަން ހޯދަމުން ދަނީވެސް ޑރ ނަޖްލާ މަސައްކަތް ކުރާ ހޮސްޕިޓަލުގައެވެ.

އަހަންނާ އެކީ މިތާ މަންމަ އިން އިރު، ދަރިންކޮޅު މަންމަ ގާތުގަ ބަހައްޓާފަ މަސައްކަތު ނުކުންނަނީ. ހިސާބެއްގެ ރައްކާތެރިކަމެއް އިޙްސާސް ކުރެވޭ. މިހާރު، މިތާ އެބަ އުޅޭ އަހަންނަށް އެހީވާނެ އެހެން މީހުން. އެކަމަކު، ދަރިން ތިބީ އަހަރެން ގާތުގަ ކަމަށް ވީމަ، އެއީ އަހަރެންގެ ޒިންމާއެއް. ދަރިންގެ ހުރިހާ ބޭނުންތަކެއް ފުއްދައިދެނީ އަހަރެން. ފެނާއި ކާބޯތަކެއްޗާއި ދެންވެސް ހޯދަންޖެހޭ ހުރިހާ އެއްޗެއް ހޯދަން ނުކުންނަނީ ހަމަ އަހަރެން. އަހަރެންގެ ދަރިންވެސް ހުންނާނީ ތަތްކޮށްލާފަ ހަމަ. އެ ކުދިން ބައިތިއްބާފަ ތަނަކަށް ނުކުންނަންވެސް އެހާ އުނދަގޫވާނެ. ދާން އުޅޭ ކޮންމެ ފަހަރަކު ވަރަށް ރޯނެ، އަހަންނާ އެކީ ދާން ވެގެން. އަހަރެން ދިރިއުޅެނީ މި ހޮސްޕިޓަލުގަ. އަހަރެންގެ ނަފުސާ، ޒިންމާތައް ލާޒިމު ކުރޭ، ވީ އެންމެ ގިނަ އިރަކު މަސައްކަތުގަ އުޅެން. ހަމަ އެއާ އެކީ، ޒާތީ ދިރިއުޅުމުގެ ޒިންމާތައް އުފުލަންވެސް އެބަ ޖެހޭ. ދިރިއުޅުމަކީ މިއަދު ކޮންމެ މީހަކަށްވެސް ވަރަށް ދަތި ޙާލެއްގަ އޮތް ކަމެއް. ހަމަ އެކަނި ޑޮކްޓަރުންނަކަށް ނޫން.
ނަޖްލާ އަބޫ ޖަމީޢީ؛ ނިއުރޯސަރޖަންއެއް

ދުވަހަކީ ޖެނުއަރީ މަހުން 11 ވީ ބުރާސްފަތި ދުވަހެވެ. އިޒްރޭލުގެ ރަޙުމެއް ނެތް ޢުދުވާންތަކުގައި ޣައްޒާ ހަފުސް ކުރަން ފެށިތާ 97 ވަނައަށް ވީ ދުވަހެވެ. ނުވަތަ 3 މަހާއި 5 ވަނައަށް ވީ ދުވަހެވެ. ޑރ ނަޖްލާ ދިޔައީ އޭނާގެ ތަޖުރިބާތައް، ރޮއިޓަރޒްއާ ހިއްސާ ކުރަމުންނެވެ. އޭނާއަށް މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހިފައި އޮތް ޙައްސާސް ޙާލަތުގެ ވާހަކަތައް ކިޔައިދެމުން ދިޔައެވެ. ޞިއްޙީ ޢާލާތްތަކުގެ ދަތިކަމުގެ ޝަކުވާއެވެ. އެންމެ އާދައިގެ ބެންޑޭޖާއި މަލަންކޮޅެއްވެސް މިއަދު ޣައްޒާގައި ތަދު އެއްޗަކަށް އޮތީ ވެފައެވެ.

ޞިއްޙީ ޢާލާތްތަކާއި ވަޞީލަތްތަކުގެ ދަތިކަމުގެ އިތުރަށް، ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައި އޮތް ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކީ، ޞިއްޙީ ޚިދުމަތްތެރިންގެ ޢަދަދު މަދުވުންކަން ޑރ ނަޖްލާ ފާހަގަ ކުރިއެވެ. ބައެއް ފަހަރު 24 ގަޑިއިރުގެ ޝިފްޓެއްގައި އެންމެ ޑޮކްޓަރަކަށްވެސް މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށް ޑރ ނަޖްލާ ބުންޏެވެ.

ޙާލަތު ވަރަށް ގޯސް. ބޭހުގެ ސަޕްލައި، ޞިއްޙީ ޢާލާތްތައް ލިބުން، ބޭންޑޭޖާއި މަލަމާއި އެކަހަލަ އާދައިގެ ސާމާނު ލިބުންވެސް އެހާ ދަތި. ގިނަ ބޭސް ނުވެސް ލިބޭ. ފާމަސީތަކާއި، ހޮސްޕިޓަލުން ބޭރުތަންތަނުން ބޭސް ނުވެސް ލިބެނީ. ޙާލަތު ވަރަށް ބޮޑަށްވެސް ގޯސް. ޞިއްޙީ ޚިދުމަތްތެރިން ނޫނީ މެޑިކަލް ޓީމުގެ މެންބަރުންގެ ދަތިކަންވެސް އެހާ ބޮޑު. ބައެއް ފަހަރު، މުޅި ދުވަހު މަސައްކަތް ކުރަންވެސް ހުންނާނީ ހަމަ އެންމެ ޑޮކްޓަރެއް. މިސާލަކަށް މުޅި ދުވަހު މަސައްކަތުގައި އުޅޭނީ އެންމެ ނިއުރޯސަރޖަންއެއް.
ނަޖްލާ އަބޫ ޖަމީޢީ؛ ނިއުރޯސަރޖަންއެއް

ހޮސްޕިޓަލުގައި ހުރި އެނދުގެ ޢަދަދާ، އޮޕަރޭޝަން ތިއޭޓަރުގެ ކެޕޭސިޓީއަށް ބަލާއިރު، ފަރުވާ އެދިގެން އަންނަ ބަލި މީހުންގެ ޢަދަދު އިންތިހާއަށް ގިނައެވެ.

މީގެ ކުރިން އަހަރެމެން ހަމަ އެކަނި ފޮތްފޮތުން ކިޔައި އުޅުނު ކަހަލަ ގޮތް ގޮތަށް ހަށިގަނޑުގެ އެކި ތަންތަނުގައި ރެނދުލާ، ބިނދިފަ ތިބި މީހުން އަހަރެމެންނަށް މިހާރު އެބަ ފެނޭ. ވަރަށް ސީރިއަސް އަނިޔާތައް ލިބިފަ ތިބި މީހުން އެބަ އާދޭ. ގިނައީ ކުޑަކުދިންނާއި އަންހެނުން. ސްޕައިނަލް ކޯޑަށް ލިބޭ އަނިޔާއަކާ ހެދި ހަތަރެސް ފައިން ވާގި ގޮސްފަ ހުންނަ، ނޫނީ ދެ އަތް، ނޫނީ ދެ ފައި ނޫނީ ހަށިގަނޑުން އެއް ފަޅިން ވާގި ގޮސްފަ ހުންނަ، ޢުމުރުން އެންމެ 10 އަހަރުގެ ކުއްޖަކުވެސް ފެނިދާނެ. ސިކުނޑިއަށް އަނިޔާވުމުގެ ކޭސްތައްވެސް ހަމަ އެހެން. ބައެއް ޒަޚަމްތައް ކިތަންމެ ކުޑައޭ ހީވިއަސް، ވަރަށް ސީރިއަސް ވެދާނެ. ބައެއް ފަހަރު، ކްލިނިކަލް ޑެތު އޭ މިކިއާ ޙާލަތަށްވެސް ހިނގައިދާނެ. ޒަޚަމްވެގެން މި ގެންނަނީ މަދު ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު ނޫން. ފުދޭ ވަރެއްގެ ބޮޑު ޢަދަދެއް. ދިގު ރާސްތާއަށް ބަލާއިރު، އަހަރެންގެ އުންމީދަކީ މި ހަނގުރާމަ ނިމުން. އެކަމަކު، ޣައްޒާގަ އުޅޭނެ ދާއިމީ ނުކުޅެދުންތެރިކަމާ އެކީ ދިރިއުޅުމުގެ ބާކީ ދުވަސްތައް ގުނަން މަޖުބޫރުވެފަ ތިބި ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު.
ނަޖްލާ އަބޫ ޖަމީޢީ؛ ނިއުރޯސަރޖަންއެއް

ކުލިނިކަލް ޑެތުގެ ޙާލަތޭ ބުނެވެނީ، ހަށިގަނޑުގެ މުހިންމު ގުނަވަންތަކުގެ މަސައްކަތް ހުއްޓި، ހަރަކާތް ހުއްޓޭ ޙާލަތަށް ދިއުމުންނެވެ. ޢާންމުކޮށް ހިތުގެ ތެޅުމާއި ނޭވާލާ ނިޒާމުގެ މަސައްކަތް ހުއްޓުމުންނެވެ. ނަމަވެސް ޒަމާނީ ޞިއްޙީ އުކުޅުތަކާއި މެޝިންތަކުގެ އެހީގައި، ވަކި މުއްދަތަކަށް އެމީހާ 'ދުނިޔޭގައި ބޭއްވެ' އެވެ.

ސީރިއަސް ޒަޚަމްތަކާއެކު ހޮސްޕިޓަލަށް ގެންނަ މީހުންނަށް ފަރުވާން ދޭން ޖެހެނީ ބިންމަތީގައި ބާއްވައިގެންނެވެ. ގިނަ ފަހަރަށް، އެމީހާ ހޭނައްތާނެ ގޮތެއްވެސް ނޯވެއެވެ.

ކަން ދިމާވެފަ މި އޮތް ގޮތުން، ގިނަ ޕޭޝަންޓުންނަށް ފަރުވާ ދޭން ޖެހެނީ ހޭވެސް ނައްތާލެވޭނެ ގޮތެއް ނެތި. ޖާގައެއް ނޯވޭ. ހުސްކޮށް ހުންނަ އޮޕަރޭޝަން ތިއޭޓަރެއް ނުހުރޭ. ބައެއް ފަހަރު އޮޕަރޭޝަން ކުރަން އެބަޖެހޭ ހޮސްޕިޓަލުގަ މި ހުންނަ ކަހަލަ އެނދެއްގެ މަތީގަވެސް. ގިނަ ފަހަރު، އެ ވަރުވެސް ނުވެފަ އޮންނަނީ. ބިންމަތީގަ ބާއްވައިގެންވެސް އަހަރެމެން އެބަ ކުރަން ބައެއް އޮޕަރޭޝަންތައް.
ނަޖްލާ އަބޫ ޖަމީޢީ؛ ނިއުރޯސަރޖަންއެއް

އިޒްރޭލުގެ ޢުދުވާންތަކުގައި ޣައްޒާގެ ޞިއްޙީ ނިޒާމު މުޅިން އިނދަޖައްސައިފިއެވެ. އެއްގަމާއި ކަނޑާއި ވައިގެ ޙަމަލާތަކުގެ ތެރޭގައި ޚިދުމަތް ދިނުމުގެ އިތުރަށް، ދެންވެސް އެތައް ތަކުލީފެއް އުފުލަން މަޖޫރު ޙާލަތުގައި ޑޮކްޓަރުންނާއި ޞިއްޙީ މަސައްކަތްތެރިން ވަމުން ދާ ޤުރުބާނީއަށް ސެލިއުޓް ޙައްޤެވެ. ކަރަންޓުގެ ސަޕްލައިގެ ކަށަވަރު ކަމެއް ނޯވެއެވެ. އޮޕަރޭޝަންތައް ކުރަން ޖެހެނީވެސް ފިޔަ ޖަހަޖަހާ ހުންނަ ބޮކި އަލީގައެވެ. ފެނުގެ ދަތިކަން އެހާމެ ބޮޑެވެ. ބޭހުގެ ސަޕްލައި އެހާމެ ތަދެވެ.

ޣައްޒާ ކޮންޓްރޯލް ކުރާ ޙަމާސް ޖަމާޢަތުގެ ވަސް މި ދުނިޔެއިން ފޮހެލާނެ ކަމަށް ބުނެ ނިރުބަވެރި އިޒްރޭލުން ޣައްޒާގައި ހިންގަމުންދާ ނަސްލު ދޮވެލުމުގެ ޤަތުލުޢާންމުގައި މަރުވި ފަލަސްޠީނު މީހުންގެ ރަސްމީ ޢަދަދު، 23400 އަށް ވުރެ މައްޗަށް އަރައެވެ. އެޔެއް މިޔެއް ބެލުމެއް ނެތި އިޒްރޭލުން ދެމުންދާ ޢުދުވާނީ ޙަމަލާތަކުގައި ބިމާ ހަމަކޮށްފައި ވާ ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުވެ މަރުވެފައި އަދިވެސް އެތައް ބައެއްގެ ހަށިތައް ވާނެ ކަމަށް ޣައްޒާގެ ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކުން ބުނެއެވެ.

- ކޮމެންޓް