ފާއިތުވި 50 އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ރާއްޖޭގެ މަސްވެރިކަމުގެ ދާއިރާއަށް ވަނީ އިންގިލާބީ ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް އައިސްފައެވެ. މީގެ ކުރިން ބޭނޭ އެތިކޮޅަކީ އެއިރު ފުދިގެންވެސް ބާކީ ކުރެވޭ ވަރުގެ އެއްޗެކެވެ. ނަމަވެސް މި ބުނާ އިންގިލާބީ ބަދަލާއެކު މަސް ދޯނިތަކުގެ ސައިޒާއި ކެޕޭސިޓީއާއި ހުރިހާކަމަކަށްވެސް ވަނީ ބަދަލު އައިސްފައެވެ.

ބޮޑެތި ލަކުޑި މަސްދޯނިތައް ދޫކޮށް ޒަމާނީ ފައިބަރު އޮޑި ދޯނިފަހަރަށް ބަދަލުވެގެން ދިޔައެވެ. މިއީ އެއް ދޯނިން އެއްދުވަހާ 50 ޓަނުގެ މަސް ބާނާ ދުވަހެވެ. ވަތްތައް ފުޅާވެ، ކައްޅިތައް ފުންވެ، ތައްޓު ތަނަވަސްވީ ވަރަކުން، ރާއްޖެއަށް ބާނާ މަހުގެ އަދަދު އެތައް ސަތޭކަ ގުނައަކުން އިތުރުވެއްޖެއެވެ.

1967 ވަނަ އަހަރު ރާއްޖެއަށް ބޭނީ 23،000 ޓަނުގެ މަހެވެ. އޭގެ 54 އަހަރު ފަހުން 2021 ވަނަ އަހަރު ބޭނި މަހުގެ އަދަދުވަނީ 5 ގުނަ އިތުރުވެ 145،000 ޓަނަށް އަރައެވެ. ބާނާ މަހަށް ބޭނުންވާ އައިސްލިބޭނެ މަގު ނެތުމަކީ މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުން މިހާތަނަށް ފެންނަ އެންމެ ބޮޑު ހުސްކަމެވެ.

2018 ވަނަ އަހަރު ނިމުނުއިރު ރާއްޖޭގައި ހުރީ 5630 ޓަނުގެ މަސް ފިނިކޮށް ރައްކާކުރެވޭނެ ޖާގައެވެ. އަދި އެއިރު ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް އެންމެ ގިނަވެގެން ކިރެނީ 1180 ޓަނުގެ މަހެވެ. 2018ގެ ފަހުން ސަރުކާރުން މިހާތަނަށް އިތުރު 13830 ޓަނުގެ މަސް ފިނިކޮށް ރައްކާކުރެވެއެވެ. އަދި ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް އިތުރު 660 ޓަނުގެ މަސް ކިރޭނެއެވެ.

މިއީ ފާއިތުވި 50 އަހަރު ތެރޭގައި ސަރުކާރުތަކުން މަސްވެރިކަމަށް ކުރި އިންވެސްޓްމަންޓަށްވުރެ ބޮޑު އިންވެސްޓްމަންޓެކެވެ. 5 އަހަރުން ކުރެވޭ ބޮޑު އިންގިލާބީ ބަދަލެކެވެ. ރާއްޖޭގެ މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތް ތަރައްގީކޮށް މަސްވެރިންނަށް ލުއިފަސޭހަގޮތް ހަމަޖައްސައިދިނުމަށް ރައީސް އިބްރާހީމް މުހައްމަދު ސާލިހުގެ ސަރުކާރުން ވަރަށް ބޮޑު އިސްކަމެއް ދެއްވައެވެ.

މަސްވެރިކަމަކީ ދިވެހިންގެ ދިރިއުޅުމާއި ގުޅި ލާމެހިފައިވާ ކަމަކަށް ވީހިނދު، މަސްވެރިން ބާނާ މަސް ކިރުމުގެ މަގު ފަސޭހަކަމާއެކު ތަނަވަސްކުރުމަށް ވަރަށް ބޮޑު އިސްކަމެއް ދޭންޖެހޭކަމަށް ސަރުކާރުން ދެކެއެވެ. ރާއްޖޭގެ މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތް ތަރައްގީކޮށް، މަސްވެރިކަމުން ލިބޭ ނަފާ އިތުރުކުރުމަށްޓަކައި ސިނާއަތް ތަރައްގީކުރުމުގެ އިތުރުން ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގެ އައިސްޕްލާންޓްތަކާއި ކޯލްޑް ސްޓޯރޭޖް ގާއިމްކުރުމުގެ ބިޔަ މަޝްރޫއުތަކެއް ސަރުކާރުން ހިންގަމުންދެއެވެ.

މިގޮތުން ކުރިއަށްގެންދެވޭ އެންމެ މުހިންމު އެއް މަޝްރޫއަކީ ޅ. ފެލިވަރުގައި ކޯލްޑް ސްޓޯރޭޖް ކޮމްޕްލެކްސްއެއް ގާއިމްކުރުމުގެ މަޝްރޫއެއް ގާއިމްކުރުމުގެ މަސައްކަތެވެ. މި މަޝްރޫއުގެ ދަށުން ގާއިމްކުރެވޭ 4000 ޓަނުގެ މަސް ރައްކާކުރެވޭ ކޯލްޑް ސްޓޯރޭޖަކީ ރާއްޖޭގައި މިހާތަނަށް ގާއިމްކުރެވޭ އެންމެ ބޮޑު ކޯލްޑް ސްޓޯރޭޖެވެ. މީގެ އިތުރުން ދުވާލަކު 200 ޓަނުގެ މަސް ގަނޑުކުރެވޭނެ ބްރައިން ފްރީޒިންގ ފެސިލިޓީއަކާއި، 80 ޓަނުގެ ރެފްރިޖްރޭޓެޑް ސީވޯޓަރ ފެސިލިޓީއަކާއި، މިކަންކަމާގުޅޭ އެހެނިހެން ފެސިލިޓީއެއް ފެލިވަރުގައި ގާއިމްކުރެވިގެންދާނެއެވެ.

އަދި މި މަޝްރޫއުގެ ދަށުން ގއ. ގެމަނަފުށީގައި ވެސް 50 ޓަނުގެ އައިސް ޕްލާންޓަކާއި 100 ޓަނުގެ އައިސް ސްޓޯރޭޖް ކުރެވޭނެ ތަނެއް ހެދިގެންދާނެއެވެ.

އިންޑިއަން އެގްޒިމް ބޭންކުގެ ލޯނުގެ އެހީގެ ދަށުން ހިންގުމަށް ހަމަޖެހިފައިވަނީ މިފްކޯގެ ކޯލްޑް ސްޓޯރޭޖް ފެސިލިޓީއާއި ފްރީޒިން ކެޕޭސިޓީ އެތައް ގުނައެއް އިތުރުވެގެންދާނެއެވެ. މަސްވެރިކަމުގެ ސިނާއަތުން މަސްވެރިންނަށާއި މިފްކޯއަށް، އަދި މުޅި ގައުމަށް ލިބޭ އާމްދަނީ އިތުރުކުރުމަށް ރައީސް ސާލިހު ގެންގުޅުއްވާ ސިޔާސަތު ތަންފީޒުކުރެއްވުމަށް މި މަޝްރޫއުގެ ސަބަބުން މަގުފަހިވެގެންދާނެއެވެ.