ތ. އަތޮޅުގައި މީހުން ދިރިއުޅޭ 13 ރަށުގެ ތެރެއިން ހަމައެކަނި ބަނދަރު ތަރައްގީ ނުކޮށް އޮތް ރަށަކީ އޮމަދޫއެވެ. ބަނދަރު ނެތުމުން ރަށުގެ ތަރައްގީއަށް ވަނީ ބުރޫ އަރާފައެވެ. ލަފާފުރުމުގެ ދަތިކަމާ އެކު، މޫސުން ގަދަ ދުވަސްވަރެއްގައި ރަށަށް މުދާ ބާލަން ބޯޓު ފަހަރު އެ ރަށަށް ކައިރިއެއް ނުކުރެއެވެ.

އޮމަދޫ އަބްދުލްމަޖީދު އިބްރާހިމާއި އަލީ ހަނީފު ވަނީ އެ ރަށުގައި ބަނދަރެއް ނެތުމުން ދިމާވާ ދަތިތައް "ރާއްޖެއެމްވީ"އާ ހިއްސާކޮށްފައެވެ. މަޖީދު ބުނީ ބަނދަރު ނެތުމުން ވިޔަފާރި ކުރުމަށް ރަށަށް މުދާ ގެނައުމަށް ދަތިވާ ކަމަށެވެ. ހަނީފް ބުނީ މޫސުން ގޯސްވެގެންދާ ދުވަސްވަރުގައި ކަނޑު އުޅަނދުފަހަރަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތައް ލިބޭ ކަމަށެވެ.

އޮމަދޫގެ ލަފާފުރުން ހައްލު ކުރުމަށް އެ ރަށުގެ ރައްޔިތުންގެ އަމިއްލަ މަސައްކަތުން ވަނީ ޖެޓީއެއް ހަދާފައެވެ. އެއީ މީގެ 19 އަހަރު ކުރީގެ މަސައްކަތެވެ. އެ މަސައްކަތް ކުރި ގޮތް އެ ރަށު ބޮޑު މިސްކިތުގެ މުދިން، އަހުމަދު ރަމްޒީ ކިޔައިދިނެވެ.

"ސީދާ ހަމަ އަމިއްލަ މަސައްކަތެއް. އެ މަސައްކަތުން އެ ބޭފުޅުން، ވަރަށް ބުރަކޮށް ރެއާ ދުވާލު މަސައްކަތްކޮށްގެން، ރޭގަނޑާ ވެސް އެއްކޮށް ނިންމާފައި އޮތް ތަނެއް މި ތަނަކީ،" ރަމްޒީ ބުންޏެވެ.

ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުތަކުން އޮމަދޫއަށް ބަނދަރު ހަދާދޭނެ ކަމުގެ ވައުދުވި ވާހަކަ ހަނދާކޮށްދެމުން މަޖީދު ބުނީ އެ ވައުދު ފުއްދުމަށް ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުތަކުން މަސައްކަތްކޮށްފައި ނުވާ ކަމަށެވެ.

މަޖީދު އުންމީދުކޮށްގެން ހުރީ އާ ސަރުކާރުން، އެ މަސައްކަތް މިއަހަރު ފަށައި، އަންނަ އަހަރު ނިންމާނެ ކަމަށެވެ.

"ބަނދަރު ހަދައި ދިނުމުގެ އުންމީދެއް އަދި ފެނިފައެއް ނެތް. އަޅުގަނޑު އުންމީދު ކުރަނީ އެ މީހުން އެ ބަނދަރު 2020 ވަނަ އަހަރު އަންނަންވާ އިރަށް، ބަނދަރު ހަދައިދީ ނިންމާނެ ކަމަށް،" މަޖީދު ބުންޏެވެ.

އޮމަދޫ މުހައްމަދު ޒާހިރުގެ ކަންބޮޑުވުމަކީ ވެސް އެއީއެވެ. އެ ރަށުގެ ލަފާ ފުރުމަށް ހައްލު ހޯދުމަށް ބަޖެޓުގައި އަދަދުތަކެއް ޖެހުމަށްފަހު، އެ މަސައްކަތް ނުފަށާތީ، އެކަމުގެ ކަންބޮޑުން އޭނާ ވަނީ ހިއްސާކޮށްފައެވެ.

"ކޮންމެ ސަރުކާރަކުން މި ބަނދަރުގެ ހުވަފެން އެބަ ދައްކާ. މި ބަނދަރުގެ އެއްވެސް މަސައްކަތެއް ކުރިއަށްދާ ތަނެއް އަޅުގަނޑުމެންނަކަށް ނުފެނޭ. ކޮންމެ އަހަރެއްގެ ބަޖެޓުގައި ކޮންމެ ވެސް އަދަދެއްގެ ފައިސާއެއް ހިމަނާ. އެކަމަކު އެ ހުވަފެން ހަގީގަތަކަށް ނުފެނޭ،" ޒާހިރު ބުންޏެވެ.

ޒާހިރު ވަނީ ރައީސް ސޯލިހު އެ ރަށުގެ ރައްޔިތުންނަށް ވެވަޑައިގެންފައިވާ ވައުދުގެ ވާހަކަ ހަނދާންކޮށްދެއްވާފައެވެ. އޭނާ ބުނީ ރިޔާސީ ކެމްޕެއިން ތެރޭގައި ރައީސް އެ ރަށަށް ވަޑައިގެން، ހާއްސަ ސަމާލުކަމެއް ދެއްވައިގެން އެ ރަށުގެ ބަނދަރު ހައްދަވާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވި ކަމަށެވެ.

މީގެ ހަތް މަސް ކުރިން މިދިޔަ އަހަރުގެ އޮގަސްޓް މަހު ރިޔާސީ ކެމްޕެއިން ތެރޭގައި އޮމަދޫއަށް ވަޑައިގެން ރައީސް ސޯލިހު އެ ރަށުގެ ރައްޔިތުންނަށް ވައުދުވެވަޑައިގެންނެވީ އެ ރަށުގެ ބަނދަރު ހެދުމަށް އެމަނިކުފާނުގެ ވެރިކަމެއްގައި  އިސްކަންދެއްވާނެ ކަމަށެވެ.

"މި ރަށުގެ ބަނދަރަކީ އިސްކަންދީގެން، ވަރަށް އަވަހަށް ކުރަންޖެހޭ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި އަޅުގަނޑުމެން މި ވަނީ ނިންމާފައި.." ރައީސް ސޯލިހު ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.

އާ ސަރުކާރަށް ތިން މަސް ވެގެންދިޔައިރު، އޮމަދޫ ރައްޔިތުން އަދިވެސް އުންމީދުކޮށްގެން ތިބީ އެމަނިކުފާނު ވެވަޑައިގެންނެވި ވައުދު ފުއްދާނެ ދުވަހެއްގެ އިންތިޒާރުގައެވެ.

މިދިޔަ އަހަރު މަޖިލީހުން ފާސްކުރި ބަޖެޓުގައި ހިމަނާފައިވާ ގޮތުން އޮމަދޫ ބަނދަރުގެ މަސައްކަތް ނިންމަނީ ތިން އަހަރަށް ބަހާލައިގެންނެވެ. އެގޮތުން މިއަހަރު އެ ބަނދަރުގެ މަސައްކަތް ފެށުމަށް 13.6 މިލިއަން ރުފިޔާ ހަރަދު ކުރާނެއެވެ. އަދި އަންނަ އަހަރު 15.1 މިލިއަން ރުފިޔާ ހަރަދު ކުރާނެއެވެ. ބަނދަރުގެ މަސައްކަތް ނިންމުމަށް 2021 ވަނަ އަހަރު 3.2 މިލިއަން ހަރަދު ކުރާނެ ކަމަށް ބަޖެޓުގައި ޖަހާފައިވެއެވެ.

ރައީސް ސޯލިހު އޮމަދޫއަށް ކުރެއްވި ޒިޔާރަތުގައި އެ ރަށު ހާލަތަށް އިޝާރާތްކޮށް ވިދާޅުވީ އޮމަދޫއަކީ "އިހުމާލުވެފައިވާ" ރަށެއް ކަމަށެވެ. ސަބަބަކީ އެ ރަށަށް ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުން އެއްވެސް ކަމެއްކޮށްދީފައި ނުވާތީއެވެ. އެގޮތުން ޖިފުޓިގަނޑެއްގައި ހިންގާ އިންޖީނުގޭގެ ހާލަތު ރަނގަޅު ކުރުމަށް އަލަން ހަދަން ފެށި އާ އިންޖީނުގެ މަސައްކަތް ވަނީ ހުއްޓިފައެވެ. ސިމެންތިތައް ގަނޑުވެ، ކޮންކްރިޓް މަސައްކަތް ކުރަން ގެނައި ދަގަނޑުތައް ވަނީ ދަބަރަށްވެފައެވެ. އަދި ރިޔާސީ އިންތިހާބާ ދިމާކޮށް، އެ ރަށުގައި ފުޓްސަލް ދަނޑު އަޅަން ގެނައި، ސާމާނުތައް ވަނީ މުރަނަވާން ދޫކޮށްލާފައެވެ.

އާބާދީ މަދު އޮމަދޫއަށް ނިމިދިޔަ ސަރުކާރުން އިހްމާލުވެފައި ވާތީ، އެ ރަށުގައި ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަމުން ރައީސް ވިދާޅުވެފައި ވަނީ "ކުޑަރަށެއް ބޮޑު ރަށެއް" އެ މަނިކުފާނުގެ ވެރިކަމުގައި ނުބަލާނެ ކަމަށެވެ.