ދިވެހި ތާރީޚް ކިޔަވާ ދަރިވަރުންތަކަކާ އެކު ބާރަށަށް ފަހު އުތީމަށް ފޭބީ، ޣާޒީ ބަންޑާރައިންގެ ހަނދާންތައް އާވާން ހުރި ތަރިކަތައް ބަލައި ދިރާސާ ކުރުމަށެވެ. ކަނދުވަލު މިސްކިތުގެ ހުޅަނގަށް އޮތް މަގުން ލާފައި ގޮސް ފޭބެން އޮތް، ދޫނިތުނޑީގެ އެއްގަމުން އޭރު އިވެމުންދިޔައީ ކޮންކްރީޓު މެޝިނުގެ އަޑެވެ.

އެއީ އެދިމާގައި ހަދަމުން ގެންދާ ސިޓީ ހޮޓާ އެޅުމުގެ މަސައްކަތުގެ އަޑެވެ. މި ސިޓީ ހޮޓަލަކީ ދޫނިތުނޑީގެ ކުރިމައްޗަށް ވާގޮތަށް އެއްގަމުގައި ހަދަމުން ގެންދާ ބޮޑު ހޮޓަލެކެވެ. ދޫނިތުނޑި އަށް ދެވެން އޮތީ މި ހޮޓަލުގެ ގޯތިތެރޭން ލައިފައެވެ. އެކަމަށް ހުއްދަ ނަގަން ޖެހުނެވެ. ހުއްދަ ލިބިގެން ޓީމަށް އެތެރެވުނެވެ. އެހިނދު ހިތަށް ވަނެވެ. ގައުމީ ބަޠަލު ދޫނި ހިއްޕަވާފައި އެސޮރަށް އޯގާވެ ދޫކޮށްލައްވަމުން ގެންދެވި މި ޚާއްސަ ތާރީޚީ ތުނޑި ކުރިމައްޗަށް ވާގޮތަށް، މިއަޅާ ހޮޓާ އިޝްތިހާރުކޮށް ވިއްކަން ހާދަ ފަސޭހަވާނެ ތާއެވެ.

މިހެން ހިތަށް ވަންނަމުން ދަނިކޮށް ތުނޑިއާ އަރާ ހަމަވިއެވެ. ދޫނި ތުނޑި ލޮލަށް ފެނުމާއެކު، އިނގިލީގައި ދައިގަނެވުނެވެ. ސުބްޙާނައް ﷲއޭ ބުނެވުނެވެ! ..." ސަރ ކޮބާ ބުނުއްވި ތުނޑި؟" ހައިރާންވެ ހުރެ ދަރިވަރަކު އަޅުގަނޑާ އެ ސުވާލު ކުރިއެވެ! އޭނާ ވެސް އެހުރީ ނޯޓުފޮތާއި ގަލަމާ ހިފައިގެންނެވެ. ދޫނި ތުނޑީގެ ހިތްގައިމު ވާހަކަ ލިޔުމަށެވެ. ދަތުރުގެ މުހިންމު ބަޔަކަށް މި ވާހަކަ ވީތީއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް، މިތަން ފެނި އެ ހުރެވުނީ ގަނޑުގައި ގަލަން ނުހިނގައިގެންނެވެ. އެއްޗެއް ލިޔާނީ ތުނޑި އޮތް ނަމަތާއެވެ! އޭރު ތުނޑި ދޫކުރި ވެލިގަނޑު ހިފަހަށްޓައިދިން އާނުގަނޑު މޫދުން ފެންނާން އޮތެވެ. ސުނާމީގައި ގައުތައް ވިއްސިވިހާލިވެ، ކިރިޔަކިރިޔާ ފެންނާން އޮތް ފަރުގެ މައްޗަށް ރާޅު ބިންދައެވެ. އެ ފަރަކު އަދަކު މި ތުނޑި ހިމާޔަތްކުރާހާ ބާރެއް ނެތެވެ. އެހެން ކަމުން މާޔޫސީ ފަރު އެއޮތީ އާރެއް ބާރެއް ނެތިފައެވެ. ވަށައިގެން އޮތް ފަސް މަންޒަރަށް ނަޒަރު ހިންގާލީމެވެ. ފުންމިނުގައި ހައެއްކަ ފޫޓުހުރި ގުންޑޮޅިން ތިރީގައި މަރުވެފައި އެހުރީ، ކުރިން އެއްގަމުގައި ބިޔަކޮށް ހުރި ގަސްތަކުގެ ބުޑުތަކެވެ. ފުނަ އާއި، މިދިއްޔާއި، ނިކަ އާއި ތަފާތު ގަސްތައް ހެދިފައިހުރި މި ވެށިން، އެ ގަސްތައް ވެސް އެވަނީ ގިރަމުންދިޔަ ފަހާއެކުވެ، މަހެފިލު ދޫކޮށްފައެވެ.

އުތީމަކީ ރާއްޖޭގެ އުސް ރަށްތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ ރަށެކެވެ. އެވްރެޖުކޮށް 2.5 މީޓަރުގެ އުސް ރަށެކެވެ. ދޫނިތުނޑި އާއި ގަނޑުވަރު ހުންނަ ދިމާގެ އުސްމިނުގައި 3 މީޓަރު ހުންނަ ކަމަށްވެއެވެ.

އުތީމު ތުނޑި ގިރަން ފެށީ 2015 ވަނަ އަހަރު، ހެދި ބަނދަރަށް ފަހުގައެވެ. އޭގެ ދުވަސްކޮޅެއް ފަހުންނެވެ. އެހެން ކަމުން ކައުންސިލުން މި ވާހަކަ އެކި ސަރުކާރުތަކުގެ ކަންފަތަށް އިއްވަމުން ގެންދިޔައެވެ. ރައީސުން އުތީމަށް ވަޑައިގަތް ދަތުރު ތަކުގައި ވެސް، މި އާދޭސް ދެންނެވިއެވެ. އެފަދަ އަށާވީހަށް ވުރެން ގިނަ ސިޓީ ވެސް، މިކަމުގައި ފޮނުވި ކަމަށް ވެއެވެ. ނަމަ ވެސް ނަތީޖާ އެއް ނުލިބި، ތޮށްޓެއް ނުލެވި އޮތްވައި، ތުނޑި އޭގެ މަގާމު ދޫކުރި އެވެ.

ބަނދަރު ހެދީ ރަށުގެ ބިމުން ވެސް 100 ފޫޓަށް ވުރެން ބޮޑުބަޔެއް ކޮނެގެންނެވެ. ބަނދަރު ހެދުމަށްފަހު، ބޮޑަށް ގިރަމުން ދިޔައީ 2022 އާއި 2023 އާއި 2024 ގެ އަހަރު ތަކުގައެވެ. އުތީމު ކައުންސިލުން ލަފާކުރި ގޮތުގައި މި ތުނޑިން 600 ފޫޓު ގިރައިގެން ހިނގައްޖެއެވެ. އެއާއެކު އެތާނގައި ކުރިން ހުރި ގަސްތައް ވެސް އެވަނީ ވެއްޓިފައެވެ. މިކަމުން ސިޓީ ހޮޓަލަށް ބިން އުނިވެފައިވާތީވެ، ދެބުރި އިމާރާތް 4 ބުރިއަށް އެމީހުން ވެސް އުސްކުރިއެވެ. މި ކަންކަމާ ގުޅިގެން ސިޓީ ހޮޓަލުގެ އެގްރިމަންޓަށް ގެނެވުނު އިސްލާޙު ތަކުގެ ތެރޭގައި، ތުނޑި ޙިމާޔަތްކުރާނެ ތޮށްޓެއް ލުމުގެ ވާހަކަ ހިމަނާފައި ވާނޭ ކަމަށް ވެއެވެ.

ތުނޑި އަށް ބަލަން ޙައިރާންވެފައި ހުއްޓައި، ގުންޑޮޅިން ކުއްޖަކު އެދިމާ ތިރިއަށް ފޭބިތަން ފެނުމުން އަޅުގަނޑު އެދިމާއަށް ބަލައިލީމެވެ. އޭނާގެ އިސްކޮޅަށްވުރެން ގުންޑޮޅި ފުނެވެ.

މި ރީތި ހިތްގައިމު ތުނޑި އެ ވަނީ އެތައް ސަތޭކަ އަހަރަކަށް ފަހު، ނެތި ގޮއްސައެވެ. ބޮޑުތަކުރުފާނުގެ ތުއްޕުޅު އިރުގެ ހަނދާންތަކާއިގުޅި ފައިވީ ކޮންމެ ތަނަކީ ތާރީޚީ ތަރިކައަކަށް ނޫނީ ނުވާނެއެވެ. އެހެން ކަމުން މި ތަރިކަ ހިމާޔަތް ކުރުމަށް، އެ ތުނޑި އެނބުރި އާދޭތޯ؟ މަސައްކަތް ކުރުމަކީ ގައުމީ ވާޖިބެކެވެ. ދިރިތިބި ދިވެހީންގެ މަދަދު ބޭނުންވާ ކަމެކެވެ. އެ ރީތި ގައުމީ ވާހަކައިގެ މިބައި ނެތި ދިޔުމުން އެކަންވާނީ " ފޭޑެޑް ގްލޯރީ" އަކަށް ނޫން ، ދެން ކޮން ކަމަކަށް ހެއްޔެވެ؟!!