ދިރިއުޅުމުގެ ހަޔާތަކީ ހިތްދަތިކަންކަމާއި ހިތާމަތަކާއި ދަތި އުނދަގޫ ކަންކަން ހިމެނިގެންވާ ހަޔާތެއް ކަމަށާއި، ދިމާވާ ކޮންމެ ކަމެއްގައި ވެސް މާތް ﷲއާ ވަކީލުކުރަންޖެހޭ ކަމަށް ހުކުރު ޚުތުބާގައި ބުނެފިއެވެ.
''ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވާ ދަތިތަކާމެދު މާޔޫސް ނުވުން'' މިމައުޟޫއަށް ރާއްޖޭގެ އެކިކަންކޮޅުތަކަށް އިއްވި ޚުތުބާގައި ބުނީ ދަތި އުނދަގުލަށް ފަހު، ފަސޭހަކަން އަންނާނެކަން ކަށަވަރު ކަމަށާއި، ހިތާމަތަކަށް ފަހު، އުފާވެރިކަން އަންނާނެކަން ޔަގީންވާ ކަމަށެވެ. މުއުމިން އިންސާނާއަށް ހުރިހައި ކަމެއްގައި ވެސް ވަނީ ހެޔޮކަމެއްކަން ފާހަގަކޮށް ޚުތުބާގައި ބުނީ އުފާވެރިކަމެއް މެދުވެރިވެއްޖެ ނަމަ، ޝުކުރުވެރިވާންޖެހޭ ކަމަށާއި، ހިތްދަތިކަމެއް މެދުވެރިވެއްޖެ ނަމަ ކެތްތެރިވާންޖެހޭ ކަމަށެވެ.
ޚުތުބާގައި ބުނީ ހިތްދަތިކަންކަމުން އަރައިގަތުމަށް މަސައްކަތްކުރާންވާނީ ޢަޒުމާއި ހިތްވަރާއެކު ކަމަށާއި، އަގީދާ ވަރުގަދަ މީހަކުވެސް މާޔޫސްވުމުގެ ތެރެއަށް ވެއްޓިދާނެ ގާލަތެއް އަތުވެދާނެ ކަމަށެވެ. އެއީ މީހާގެ އަގީދާގެ ބަލިކަށިކަމުން ވާ ކަމެއްނޫން ކަމަށާއި، އެއީ، އިންސާނާގެ ނަފްސުގެ ބަލިކަށިކަން ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ. އިންސާނާގެ ނަފްސު މާޔޫސްކަމުން ސަލާމަތްވުމަށް އަގީދާގައި ސާބިތުވުމަކީ މުހިންމުކަމެއް ކަމަށް ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވާ ދަތިކަމަކަށްފަހު ލުޔެއް ލިބޭނެކަމުގެ އުއްމީދު ބައެއް މީހުން ކަނޑާލައެވެ. ނަމަވެސް އިންސާނާއާ އެކި ގޮތްގޮތުން ދިމާވާ މުޞީބާތްތަކާއި ދަތިކަން ފިލައިދިއުން ﷲގެ އިރާދަފުޅުގައި ކަނޑައަޅުއްވައިފައި ވެއެވެ. އެހެނަސް ބައެއް މީހުންގެ މަސައްކަތަކަށް ވެފައި އޮންނަނީ، އެ ފަދަ ކަންކަމުން ސަލާމަތްވުމަށް މަސައްކަތްކުރުމުގެ ބަދަލުގައި ނާއުންމީދުގެ ބަސްތައް ތަކުރާރުކުރުމެވެ. މި ފަދަ ޝުޢޫރުތަކާއި ވާހަކަތައް ދެކެވެނީ އުއްމީދު ކެނޑި ދުނިޔެވީ ޙަޔާތުން މާޔޫސްވެފައި ވާތީއެވެ. އެހެންކަމުން، ސަބަބުތަކުގައި ހިފައި، ޙާލަތު ބަދަލުކުރުމަށް މަސައްކަތްކުރުމަށް އިންސާނާ ފަހަތަށް ޖެހެއެވެ. الله سبحانه وتعالى އިންސާނާ ސިފަކުރައްވައި ވަޙީކުރައްވައިފައި ވެއެވެ. މާނައީ: އަދި ތިމަންރަސްކަލާނގެ އިންސާނާއަށް رحمة އެއް ލައްވައި، ދެން އޭނާގެ ކިބައިން ތިމަންރަސްކަލާނގެ އެ رحمة ނިގުޅައިގަންނަވައިފިނަމަ، ހަމަކަށަވަރުން، އޭނާ ވަނީ، ތިމަންރަސްކަލާނގެ رحمة ން އުންމީދުކަނޑައި، نعمةއަށް ދެކޮޅުހަދާ كافر އަކަށެވެ.ހުކުރު ޚުތުބާ
ކީރިތި ޤުރްއާނުގައި މާޔޫސްވުމާއި އުއްމީދު ކެނޑުމާ މެދު އެތައް ބަސްފުޅެއް އައިސްފައިވާކަން ބަޔާންކޮށް ޚުތުބާގައި ބުނީ ހެޔޮ މިންވަރާއި ނުބައި މިންވަރަށް އީމާންވުން އީމާންކަމުގެ ރުކުނެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅުއްވާފައިވަނީ މާޔޫސްވުމާއި އެތައް ނުރައްކަލަކުން އިންސާނާ ސަލާމަތުގެ އައްސޭރިއަށް ގެންގޮސްދިނުމުގެ ބާރެއްގެ ގޮތުން ކަމަށެވެ. އަދި މުއުމިނުންނަކީ އެންމެ ބޮޑެތި މުޞީބާތުގެ ވަގުތުތަކުގައި ވެސް، މާތް ﷲ ގެ ރަޙްމަތާއި ލުޔަށް އުއްމީދުކުރާ، އެމީހުންގެ ހިތްތައް ޔަގީންކަމުން ފުރިފައިވާ ބައެއް ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
ކަންކަމުގައި ﷲ އާ ވަކީލުކުރުމަކީ އީމާންކަމުގެ ތެރެއިންވާ ކަމެކެވެ. އަދި މާތް ﷲ ގެ ރަޙްމަތާ މެދު މާޔޫސްވުމަކީ މަގުފުރެދުމުގެ ސަބަބުތަކުގެ ތެރެއިން ސަބަބެއްކަމުގައި ސިފަކުރައްވައި އެކަލާނގެ ވަޙީކުރައްވައިފައި ވެއެވެ. މާނައީ: "މަގުފުރެދިގެންވާ މީހުން މެނުވީ، އެ މީހެއްގެ ވެރިރަސްކަލާނގެ رحمة އާމެދު، އުންމީދުކަނޑާލާނީ ފަހެ، ކާކުހެއްޔެވެ؟" އަހަރެމެންނަށް އެންމެ ހެޔޮކަންބޮޑު ގޮތް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ މާތް ﷲ އެވެ. އަހަރެމެންނަށް އެކަން ނޭނގިދާނެއެވެ. އެކަލާނގެ ވަޙީކުރައްވައިފައި ވެއެވެ. މާނައީ: އަދި ތިޔަބައިމީހުން ނުރުހޭ ކަމެއް އެއީ ތިޔަބައިމީހުންނަށް ލާބަހުރި ކަމަކަށް ވެދާނެތެވެ. އަދި ތިޔަބައިމީހުން ރުހޭ ކަމެއް، އެއީ ތިޔަބައިމީހުންނަށް ގެއްލުންހުރި ކަމަކަށް ވެދާނެތެވެ. އަދި الله ހުރިހައި ކަމެއްމެ ދެނެވޮޑިގެންވެއެވެ. ތިޔަބައިމީހުންނަކަށް ނޭނގެއެވެ.ހުކުރު ޚުތުބާ
ޚުތުބާގައި ބުނީ ހިތްދަތިކަމުގެ ހާލަތުގައި ބައެއްފަހަރު ވަސްވާސްތަކާއި ވަހުމުތަކުގެ ޝިކާރައަކަށްވެ، އިންސާނާ ޝައިތާނާގެ މަކަރުވެރިކަމުގެ ދަލުގައި ޖެހި، އަމިއްލަ ނަފްސު ހަލާކުގެ ތެރެއަށް ވައްޓައިލާ ކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން މިކަމުން ސަލާމަތްވުމަށް ޚުތުބާގައި ނަސޭހަތްތެރިވެފައިވެއެވެ.
މީގެ އިތުރުން ޚުތުބާގައި ބުނީ މުސްލިމުންނާ ކުރިމަތިވާ ހިތާމައާއި ހިތްދަތިކަން ފިލުވުމަށް އެހީތެރިވާނެ ބައެއް ސަބަބުތަކަށް ބަލާއިރު، ދިމާވާ ކޮންމެ ކަމެއްގައި ވެސް މާތް ﷲއާ ވަކީލުކުރުން ހިމެނޭ ކަމަށާއި، ހެޔޮލަފާ މީހުންނާ އެކު އުޅުމާއި، އެމީހުންގެ ވާހަކަތައް އަޑުއަހައި، އެމީހުންގެ ނަސޭހަތްތަކުގެ ފައިދާހޯދުން ހިމެނޭ ކަމަށެވެ. އަދި ޤުރްއާނާ މެދު ވިސްނައި ފިކުރުކޮށް އެ ފޮތް ކިޔެވުން ހިމެނޭ ކަމަށާއި، މިއީ ހިތާމަތައް ފިލުވައި، ކަންބޮޑުވުންތަކާއި ހިތްދަތިކަން ދުރުކުރުމުގައި އެންމެ މަތިވެރި ސަބަބުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެއް ކަމަށް ޚުތުބާގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
