ޝަހީދުންގެ ދުވަސް ރާއްޖޭގައި ފާހަގަ ކުރަން ފެށުނީ ހިޖުރީ ގޮތުން 1400 ވަނައަހަރުގެ 1 ޝަޢުބާންގައެވެ.
ވީމާ، މިފަހަރު މިއީ 44 ވަނައަށް ފާހަގަކުރެވޭޝަހީދުންގެ ދުވަހެވެ.
ޝަހީދުންގެ ދުވަސް ނިޞްބަތް ކުރެވެނީ 1 ޝަޢުބާން 965 ގައި، އައްސުލްޠާން އަލީ ސިރީ އައުދަ ސިއާކަ ކައްތިރި މަހާރަދުން (އަލި ރަސްގެފާނު) ޕޯޗްގީޒުން ރާއްޖެއަށް ދިން ވަރުގަދަ އުދުވާނުގައި، ޕޯޗްގީޒު ލަޝްކަރާއި ކުރިމަތިލައްވައި ކުރެއްވެވި ދީނީ ޤައުމީ ޖިހާދުގައި ދީނާ ގައުމަށްޓަކައި ޝަހީދުވެވަޑައިގެންނެވި ތާރީޚީ ހާދިސާއަށެވެ. އެއީ ޤައުމީ އެންމެ މަތިވެރި ޝަހީދެވެ. އަލި ރަސްގެފާނު ޝަހީދު ކުރުމަށްފަހު 1 ޝަޢުބާން 965 (19 މޭ 1558) އިން 1 ރަބީޢުލްއައްވަލު 981 (1 ޖުލައި 1573) އަށް 15 އަހަރު ރާއްޖެ އިސްތިއުމާރުކުރިއެވެ. އެއީ އެންމެ އަޅުވެތި އެންމެ އަނިޔާވެރި އިސްތިޢުމާރެވެ.
"މިދީބުގެ ހެޔޮދަރީންކުރެ ނަންއިތުރު އަލިރަސްގެފާނުން މާތް! ޝަހީދުވުމަށްފަހުން ދިޔައޫ އަމާންކަން ގެއްލި އުވިގެންތާ!" އުސްތާޛުލްޖީލު މުޙައްމަދު ޖަމީލު ދީދީ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.
ޤައުމީ އެންމެ މަތިވެރި ޝަހީދު އައްސުލްޠާން އަލީ ސިރީ އައުދަ ސިއާކަ ކައްތިރި މަހާރަދުން (އަލި ރަސްގެފާނު) ޝަހީދުކުރެވުނުތާ ހިޖުރީގޮތުން މިވީ 478 އަހަރެވެ.
ޝަހީދުންގެ ދުވަހަކީ އަލިރަސްގެފާނުގެ ދީނީ ޤައުމީ ޖިހާދާއި ޤުރުބާނީގެ ޒިކުރާއާކޮށް ޢިބުރަތް ހާޒިލްކުރުމުގެ ޚާއްސަ ދުވަހެވެ.
އަދި ޤައުމީ އެންމެހައި ޝަހީދުންގެ ޒިކުރާ އާކުރުމުގެ ޚާއްޞަ ދުވަސްވެސްމެއެވެ. ޤައުމަށްޓަކައި ހިތާައިރޫހުން ނަފުސާއިޖިސްމުން ޖާނާއިމާލުން ޖިހާދުކުރުމާއި، ޤައުމުގެ ދިފާޢުގައި ޝަހީދުވުމުގައި ހަށިގަނޑާއި ފުރާނައިން ޤުރުބާންވާން ޖެހިއްޖެ ހާލަތްތަކުގައި ޤުރުބާންވުމުގެ ޤައުމީ އަޒުމު އާލާކޮށް، ޤައުމަށް ތެދުވެރިވެ ވަފާތެރިވުމުގެ ޤައުމީ ރޫހު ދިރުވައި، ގައުމީ ވަތަނީ ޖޯޝް އިތުރުކުރުމުގެ ދުވަހެވެ.
ދިވެހި ޤައުމީ ދިދައިގެ އެންމެ ބޮޑު ކުލައަކީ ޤައުމީ ޤުރުބާނީގެ ހަނދާނާއިި ޒިކުރާއާއި ޤައުމީ ޝަހީދުންގެ ލޭ ރަމްޒުވާ ރަތް ކުލައެވެ.
ދިވެހި އިސްލާމީ ޤައުމިއްޔަތަށް ހިޖުރައިން 548ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ހިޖުރީގޮތުން 895 އަހަރުވީއެވެ.
ބޮޑުތަކުރުފާނު އިސްވެހުންނަވައިގެން، ޕޯޗުގީޒުން އަޅުވެތި އަނިޔާވެރި އިސްތިއުމާރުން އިސްލާމީ ދިވެހި ގައުމިއްޔަތު ސަލާމަތްކޮށްދެއްވައި، ދިވެހި ގައުމަށް ނަސްރާއި ނަސީބާއި ކާމިޔާބު ހޯއްދަވައިދެއްވި، ފަޚުރުވެރި ގައުމިއްޔަތުގެ ފެށުން ކަމުގައިވި 1 ރަބީޢުލްއައްވަލް 981ން ފެށިގެން މިވީ 462 އަހަރެވެ.
1 ރަބީޢުލްއައްވަލު 1365 (4 ފެބުރުވަރީ 1946)ގައި، ސުމުއްވުލްއަމީރު މުޙައްމަދު އަމީން ދޮށިމޭނާކިލެގެފާނުގެ ވެރިކަމުގައި ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެންމެ ފުރަތަމަ ޤައުމީ ދުވަހެއް ފާހަގަކުރެވުނުތާ މިވީ 78 އަހަރެވެ.
ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޝަހީދުންގެ ދުވަހުގެ ހެޔޮއެދުންތައް، ދިވެހި ލޮބުވެތި ރައްޔިތުންނަށް އަރިސް ކުރަމެވެ.
ދީނާއި ޤައުމަށްޓަކައި ޖިހާދުކުރައްވައި ޝަހީދުވި، މިދީބުގެ ހެޔޮދަރީންގެ ޤުރުބާނީ މި ލޮބުވެތި ޤައުމު ދެމިއޮތްހާ ހިނދަކު ދެމިހުންނަ ހުއްޓެވެ.